Wat is een boa?

De afgelopen tijd is er meer interesse in het werk van boa’s. Het beroep kwam vaak in het nieuws, vanwege de discussie over de bewapening van boa’s, maar ook omdat zij de politie ondersteunen met de handhaving tijdens de coronacrisis. Zij mogen bijvoorbeeld boetes uitschrijven wanneer de 1,5 meterregel niet wordt nageleefd. Maar wat mag een boa nog meer doen en hoe kun je boa worden?
 

Wat doet een boa?

Boa staat voor buitengewoon opsporingsambtenaar. Een boa is een ambtenaar met opsporingsbevoegdheid. Dat wil zeggen dat hij de bevoegdheid heeft om te onderzoeken of er bepaalde strafbare feiten zijn gepleegd. Ze mogen bijvoorbeeld verdachten staande houden, iemands identiteit controleren, een proces-verbaal opmaken en een boete uitschrijven. Wat een boa mag doen kan ook nog verschillen, want er zijn verschillende soorten boa’s. Over het algemeen controleren boa’s of mensen zich aan de regels houden en geen overtredingen begaan.
 

Wat voor soort boa’s zijn er?

Regelmatig zie je wel iemand met een uniform met daarop ‘handhaving’. Veel mensen vragen zich af of een boa hetzelfde is als een handhaver. Het antwoord daarop is: ja. Een handhaver is een boa die voor de gemeente werkt en toezicht houdt op de lokale orde en veiligheid. Maar er zijn nog veel meer soorten boa’s. Een boa werkt voor een van de volgende domeinen:

• openbare ruimte;
• onderwijs;
• openbaar vervoer;
• milieu, welzijn en infrastructuur;
• werk, inkomen en zorg;
• generieke opsporing.

Als boa kun je bijvoorbeeld werken als parkeerwachter, leerplichtambtenaar, milieu inspecteur, jachtopziener, medewerker van de arbeidsinspectie, stadswacht, brandweercommandant of sociaal rechercheur.
 

Hoe word je boa?

Om een opleiding tot boa te volgen heb je geen specifieke vooropleiding nodig. Je hebt wel twee andere dingen nodig: het officiële diploma van ExTH (Exameninstelling Toezicht en Handhaving) en opsporingsbevoegdheid via de wet. Om het diploma te behalen kun je ervoor kiezen om de opleiding Handhaver Toezicht en Veiligheid te volgen of om een (online) cursus te volgen. Beide zijn MBO 3 niveau. Je kunt ook eerst de politieopleiding doen en je specialiseren tot boa. Bij bepaalde specialisaties kunnen specifieke opleidingseisen gelden. Als je jachtopziener wil worden, moet je bijvoorbeeld ook kennis hebben over de wet natuurbescherming.

Ben je er klaar voor? Dan kun je examen doen bij ExTH. Dit examen bestaat uit het onderdeel rechtskennis en het onderdeel gespreks- en benaderingstechnieken. Je ontvangt dan het Getuigschrift BOA. Deze is vijf jaar geldig. Daarna moet je opnieuw examen doen. Als je het getuigschrift hebt ontvangen, ben je er nog niet. Je moet de titel van opsporingsbevoegdheid krijgen. Je gaat hiervoor een aanvraag tot benoeming indienen. Je moet namelijk via de wet opsporingsbevoegdheid krijgen. Het kan voorkomen dat je moet voldoen aan bepaalde bekwaamheids- en betrouwbaarheidseisen, afhankelijk van je specialisatie. Wanneer de noodzaak voor opsporingsbevoegdheid is aangetoond, beëdigd de Minister van Justitie en Veiligheid, of iemand namens hem, je formeel tot boa.
 

Verschil boa en politie

Een boa is buitengewoon opsporingsambtenaar, een politieagent is algemeen opsporingsambtenaar. Dit betekent dat een boa enkel bevoegd is voor de wetgevingen die aan hem worden toegewezen. De politie is bevoegd voor alle wetgevingen. Een boa is gespecialiseerd in een onderdeel van de wet. Hij heeft dus een specifieke taak waarvoor hij is opgeleid. Een boa die als parkeerwachter werkt, mag bijvoorbeeld een boete uitschrijven wanneer iemand op een plek heeft geparkeerd waar parkeren niet is toegestaan en houdt zich enkel bezig met zijn specialisatie. Hij mag dus niet zomaar een boete uitschrijven aan iemand die afval op straat dumpt. Sommige boa’s mogen net als de politie fouilleren of gebruikmaken van pepperspray of een wapenstok. Daarvoor moet hij aan verschillende criteria voldoen.
 

Boa’s en geweldsmiddelen

Boa’s kunnen te maken krijgen met geweld en agressie tijdens hun werk. Daarom mogen enkele boa’s fouilleren of geweldsmiddelen zoals handboeien, een wapenstok of pepperspray gebruiken. In uitzonderlijke gevallen kan een boa beschikken over een vuurwapen. Een boa kan een aanvraag indienen voor het toekennen van geweldsmiddelen. Deze aanvraag wordt beoordeeld aan de hand van deze criteria:

• voor welk soort wetsovertredingen is de opsporingsbevoegdheid verleend?
• wat is de aard van de te verwachten agressie?
• over welke geweldsmiddelen kan de boa op basis van zijn taakstelling beschikken?
• in welke frequentie en mate hebben zich in het verleden situaties voorgedaan waarbij bewapening wenselijk was geweest?

Per geweldsmiddel komen daar nog een aantal criteria bij. Er wordt dus altijd getoetst of het daadwerkelijk noodzakelijk is dat de boa een geweldsmiddel tot zijn beschikking krijgt en of de boa wel betrouwbaar en bekwaam is.
 

Cursus buitengewoon opsporingsambtenaar

Tijdens deze cursus word je voorbereid op het boa-examen van ExTH. Je leert over de belangrijkste onderdelen van het staats- en strafrecht en je leert hoe je in verschillende situaties mensen kunt benaderen en een gesprek met hen kunt aangaan. Na deze cursus ben je klaar voor het theoretische deel van het ExTH examen, wat bestaat uit het onderdeel rechtskennis en gespreks- en benaderingstechnieken. Voor het onderdeel gespreks- en benaderingstechnieken kun je beste nog een praktijktraining volgen, zoals de Training BOA Basisbekwaamheid Gespreks- en benaderingstechnieken van SPV. Deze training duurt twee dagen. Zo kun je jouw kennis ook meteen in de praktijk toepassen.