Onderzoek: Profielkeuze in Bètavakken

“In welke vakken ga ik eindexamen doen?” In het tweede of derde jaar van de middelbare school staan scholieren voor deze belangrijke beslissing. Dit moment wordt ook wel de profielkeuze genoemd.

Er zijn nog steeds vooroordelen over technische profielen: dat jongens beter in exacte vakken zijn dan meisjes en daarom vaker een bètaprofiel kiezen, met vakken zoals natuurkunde, scheikunde of techniek. Maar klopt dat tegenwoordig nog?

Online opleidingsinstituut Laudius deed op basis van DUO-data onderzoek naar de profielkeuze van eindexamenkandidaten van 2016 tot en met 2021. Want hoeveel middelbare scholieren op het vmbo, havo en vwo hebben eigenlijk gekozen voor een bètaprofiel? En zijn er regionale verschillen?

Bètaprofiel steeds populairder onder meisjes

Bij de laatste lichting eindexamenkandidaten was het stereotype nog van kracht; want de jongens (39,9%) hadden in 2021 nog steeds vaker een bètaprofiel dan de meisjes (27,3%). 

Wel lijken meisjes een inhaalslag te maken: zij kiezen steeds vaker voor een bètaprofiel. Zo was in het schooljaar 2020/2021 het aandeel meisjes dat met een bètaprofiel eindexamen deed 22% hoger dan vijf jaar eerder. Bij jongens was er ook een stijging, maar die is met 14,7% veel minder sterk.

Provinciale verschillen in keuze voor bèta

Bètaprofielen zijn niet overal even populair onder meisjes. Vooral in Drenthe laten zij exacte vakken nog graag links liggen. Slechts 19,4% van de vrouwelijke eindexamenkandidaten uit deze provincie heeft een bètaprofiel. Ook in de provincies Flevoland (23,2%) en Friesland (23,4%) is dit percentage opvallend laag.

In Utrecht doen juist relatief de meeste meisjes eindexamen met exacte vakken. In deze provincie heeft 32,8% van de vrouwelijke eindexamenkandidaten gekozen voor een bètaprofiel. Ook in Groningen (31,8%) is dit percentage relatief hoog.

Rozendaalse meisjes grootste liefhebbers van bètavakken

Op gemeenteniveau zijn de verschillen nog groter. Zo was in de Gelderse gemeente Rozendaal het aandeel vrouwelijke eindexamenkandidaten een technisch vakkenpakket maar liefst 57,4%. Dit is de enige gemeente van Nederland waar de meerderheid van de meisjes voor een bètaprofiel kiest.

Andere gemeenten met een hoog percentage vrouwelijke eindexamenkandidaten met een bètaprofiel zijn Asten (49%), Sint-Michielsgestel (48,1%) en Culemborg (46,6%).

Ook over tijd zijn er op gemeentelijk niveau interessante trends gaande. Van de 25 gemeenten met meeste examenkandidaten in 2021, steeg ten opzichte van vijf jaar geleden het aantal meisjes het hardst in de gemeente Utrecht (+59,3%). Ook in de gemeenten Den Haag (+42,9%), Rotterdam (+39,1%) en Alkmaar (+39,1%) kwamen er relatief veel meisjes met een bètaprofiel bij.

Grote verschillen per opleidingsniveau

De interesse in bètaprofielen verschilt sterk per opleidingsniveau. Zo telt het vwo in het schooljaar 2020/2021 het grootste aandeel bèta-examenkandidaten, bij zowel de jongens (60,7%) als de meisjes (58%). Het aandeel examenkandidaten met een technisch profiel is juist het laagst op het vmbo. Hier kiezen 31,3% van de jongens en slechts 5,4% van de meisjes voor een profiel met exacte vakken. Het aandeel vrouwelijke vmbo-examenkandidaten met een bètavakkenpakket is de afgelopen jaren overigens wel flink toegenomen. Vijf jaar eerder ging het namelijk nog om 1,7% van de meisjes.